Wij zien niet de werkelijkheid - wij zien het beeld dat ons brein maakt van de werkelijkheid.
Aan de muur van het atelier hangt een schilderij. Het is niet te missen: je ziet het zo gauw je binnenkomt. Het is van de hand van Joop Rooijers uit Amsterdam, en het dateert uit 1976. Het meet 120 bij 140 cm. Je moet goed kijken voor je weet wat je ziet. Je ziet lappen, een doek, in nogal losse plooien met punaises vast-geprikt op een raamwerk. Bovenaan zie je het latwerk onder het doek uitkomen. In het midden, tussen de plooien , zie je vaag een landschap: gras op de voorgrond, in de verte heuvels - of is het een bosrand?
Maar wat zie je nu eigenlijk (klik op de foto voor een vergroting)? Zie je een lap stof, een doek, waardoorheen je in de verte een landschap ziet? Of zie je de achterkant van een doek, waarop, aan de voorkant, een landschap geschilderd is? Als je het goed bekijkt is dit een schilderij van de achterkant van een schilderij van een landschap. We zien niet het landschap - we zien het beeld dat Joop Rooijers gemaakt heeft van het schilderij dat hij in zijn fantasie heeft gemaakt van een landschap.
Ik heb dit schilderij altijd voor ogen als ik werk, maar ook als ik studeer, of gewoon de krant lees - om goed voor ogen te houden: wij zien niet de werkelijkheid, wij zien het beeld dat wij van de werkelijkheid maken.
(Hoe ik aan dit schilderij van Joop Rooijers kom is een verhaal apart, maar voor de kunst verder niet van belang. Misschien vertel ik het bij een andere gelegenheid).