De bakens worden verzet. De coördinaten verschuiven. Er is een omslag op komst.
Vuurtorens, bakens, zeekaarten: alles wat te maken heeft
met positiebepaling en koers uitzetten - na de dood van mijn lief
in 1994, werd de Atlantische kustlijn van Portugal,
ter hoogte van Lissabon aan de monding van de Taag,
bij Cabo Espichel, Cabo Raso en Cabo da Roca
(het westelijkste puntje van het Europese continent)
voor mij een metafoor voor de grenslijn
tussen dood en leven, verleden en toekomst.
Het was héden: tijd voor een hernieuwde positiebepaling,
om een andere koers uit te kunnen zetten.
Mijn tijd als justitiepastor liep ten einde. De bajes
(van het Hebreeuwse beth=huis) is voor mij
een beth ha’midrash, een leerhuis geweest.
Ik heb er mensen leren kennen
aan wie elke verantwoordelijkheid werd ontnomen,
of die met een schuld belast waren
die te zwaar was om te dragen –
en die ofwel daaraan kapotgingen, ofwel
ondanks alles hun menselijke waardigheid behielden.
Ik heb er geleerd hoe hoog de liefde reikt,
hoe diep haar afgrond is –
en hoezeer wij mensen daarvoor terugdeinzen.
Verhalen – ook in de theologie, de bestudering
van de levensbeschouwelijke traditie waarin ik sta –
die verwijzen naar, of cirkelen rondom Iets
dat wel benoemd wordt,
maar zich onmiddellijk ook weer aan benoeming onttrekt.
Het was niet eens zozeer de dood van Luís
als wel de reflectie op onze relatie
en de plaats daarvan in mijn leven
die me weer deden beseffen: ook ik
maak altijd weer omtrekkende bewegingen
rondom iets dat zich niet laat vatten –
een innerlijke horizon. Noem het god, of liefde,
of dood, of de leegte. En het verlangen daarnaar.
En toen ik in 2004, staande op de Waddenzeedijk bij Nes,
tussen Wierum en Peazens-Moddergat,
over de horizon probeerde te kijken
en de eilanden als voetstappen over de einder zag gaan,
ontdekte ik dat de vuurtorens van Ameland en Schiermonnikoog
precies dezelfde lichtcodes hadden
als de vuurtorens van Cabo Raso en Cabo da Roca.
En ik wist dat ik in die leegte maar eens moest gaan wonen.
Pas nu het donker wordt kan ik de tekens lezen
waarvan ik al bij daglicht wist dat ze er zijn.
Is 't jouw handschrift, tegen de horizon geschreven?
Bedankt, de boodschap is begrepen: ik zal er zijn!
